خشکی و بوی بد دهان و درمان آن

آیا تا به حال هنگام صحبت، متوجه رفتار ناخوشایند اطرافیان خود شده اید؟

با مطالعه این مقاله دیگر این اتفاق را تجربه نخواهید کرد!

به خودی خود شاید هرگز متوجه بوی دهان خود نشویم، اما در صورت زدن ماسک بر روی صورت و یا در صورت گرفتن دست در مقابل دهان و نفس کشیدن قطعا متوجه بوی دهان خود خواهیم شد. گاه در این حالت فرد متوجه بویی همچون بوی ماهی یا شیر ترش می شود.

بهتر است بدانید! این مساله می تواند مستقیم با سلامت جسمی در ارتباط باشد همچنین بسیار بر ارتباطات اجتماعی افراد تاثیرگذار خواهد بود. بوی بد دهان می تواند نشانه ای از مشکلات لثه، مشکلات گلو، رژیم غذایی نامناسب یا حتی مشکلات کلیوی و کبدی باشد.

مشکل بوی دهان به صورت مداوم بوده و حتی ممکن است با چند بار مسواک زدن و یا جویدن آدامس از بین نرود.

خشکی و بوی بد دهان

خشکی و بوی بد دهان ناشی از چیست؟

همانطور که پیشتر گفته شد، هر بو از دهان می تواند نشانه ای از مشکلات لثه، مشکلات گلو، رژیم غذایی نامناسب یا حتی مشکلات کلیوی و کبدی باشد.

خوشبختانه برای این مشکل چندین راه حل وجود دارد که به ساده ترین موارد آن می توان به نوشیدن آب فراوان و استفاده از نخ دندان هنگام مسواک زدن اشاره داشت.

اما اگر همواره متوجه رفتار نامناسب افراد در هنگام بوسیدن و یا صحبت کردن شویم، بهتر است با پزشک عمومی یا دندانپزشک صحبتی داشته باشیم.

در زیر چند مورد اصلی از عوامل ایجاد بوی دهان آورده شده است:

بوی گوشت فاسد

این مشکل ممکن است به چند دلیل اتفاق بیفتد.

• التهاب لوزه

هنگامی که لوزه ها آلوده و ملتهب هستند، تجزیه مواد شیمیایی طبق معمول برای باکتریهای بی هوازی در پشت زبان، دشوار خواهد بود.  بوی مشابه گوشت فاسد ایجاد شده، بوی سولفوریک است که باعث می شود نفس بوی بسیار بدی بگیرد.

در بیشتر موارد التهاب لوزه در طی یک هفته بدون درمان برطرف می شود، اما اگر علائم فروکش نکند، باید با پزشک عمومی مشورت شود.

• مشکلات کبدی

در موارد نادر بوی مشابه گوشت فاسد می تواند نشان دهنده سیروز کبدی باشد. زخم کبد در اثر آسیب طولانی مدت به کبد ایجاد می شود. در نهایت این بیماری می تواند منجر به نارسایی کبدی شود.

نکته: این مساله می تواند کشنده باشد، بنابراین فوراً به پزشک عمومی مراجعه کنید.

• آبسه دندان

آبسه دندان نیز می تواند منجربه ایجاد بویی شبیه به گوشت فاسد شود. این مسئله نشان از یک عفونت شدید دندانی است که با پوسیدگی پالپ داخل دندان اتفاق می افتد و در صورت عدم درمان می تواند منجر به از دست دادن دندان شود.

همچنین ممکن است منجر به عفونت باکتریایی و تجمع چرک در لثه و در نهایت درد و التهاب شود. اگر فرد مشکوک به آبسه باشد باید به دندانپزشک مراجعه کند.

بوی ماهی

اگر در وعده غذایی خود سالاد تن ماهی خورده باشید، بوی بد دهان مشابه بوی ماهی کاملا طبیعی است. اما در غیراینصورت این بو نشانه خوبی نیست. این مشکل ممکن است به چند دلیل اتفاق بیفتد.

• مشکلات کلیوی یا کبدی

اگر متوجه شده اید که نفس بوی خاص ماهی می دهد ممکن است فرد دچار مشکلات کلیوی یا کبدی باشد. نیتروژن عامل اصلی ایجاد بوی ماهی می باشد.

در صورت مشاهده بوی مشابه بوی ماهی، بهتر است به پزشک عمومی مراجعه شود تا با بررسی آزمایشات مربوطه عملکرد کلیه و کبد چک شود و بهترین راه درمان ارائه گردد.

همچنین لثه های آلوده می توانند منجربه ایجاد بویی شبیه به بوی ماهی شوند.

بوی مدفوع

ممکن است به طرز باورنکردنی بوی دهان، تند همچون مدفوع به نظر برسد. همین مساله کافی است تا هرکسی از نزدیک شدن به فرد منصرف شود. چندین دلیل احتمالی برای ایجاد این بوی نامطبوع وجود دارد.

• انسداد روده یا تومور

وقتی روده مسدود می شود، مدفوع می تواند تا حدی برگردد و بوی نفس فرد را تغییر دهد. در موارد شدیدتر حتی ممکن است فرد استفراغ کند. همچنین تومور، اسکار ناشی از جراحی یا مشکلات گوارشی مانند بیماری کرون می تواند منجر به انسداد روده شود.

• بیماری لثه

بافت پوسیده به دلیل تولید مواد شیمیایی توسط باکتری های بی هوازی می تواند بوی مدفوع را ایجاد کند. عفونت در انسان ها می تواند ناشی از داشتن لثه های آلوده و عدم استفاده مرتب از نخ دندان باشد. این مشکل می تواند مبتلایان را به انجام اقدامات پزشکی غیرضروری سوق دهد.

لثه های آلوده همچنین می توانند منجر به مشکلاتی مانند از دست دادن دندان شوند، بنابراین توصیه می شود حتما دو بار در روز از نخ دندان و مسواک استفاده شود.

در صورت استشمام شدید بوی تند از دهان، بهتر است بلافاصله به دندانپزشک مراجعه شود.

• عفونت سینوس ها

عفونت سینوس باعث درد و تورم در سینوس ها می شود. همچنین می تواند باعث ایجاد غبغب، حس بویایی ضعیف، احساس درد در صورت، تب و آبریزش بینی شود. این عفونت معمولاً در اثر تجمع باکتری ها ایجاد می شود. علائم معمولاً در طی چند روز برطرف می شوند؛ اما در صورت عدم رفع این مشکل، باید به پزشک مراجعه شود.

شیر ترش (پنیر یا تخم مرغ گندیده)

شیر ترش قطعاً چیزی نیست که بخواهید با  بوی آن مواجه شوید. اما اگر رژیم خاصی دنبال شود امری بسیار معمول می باشد.

• رژیم بد

اگر از رژیم کم کربوهیدرات با پروتئین بالا استفاده شود، ممکن است بوی دهان یا بدن مانند شیر ترش باشد. رژیم های حاوی پروتئین بالا بدون کربوهیدرات به دلایل مختلف مورد انتقاد قرار گرفته اند. افرادی كه از رژیم غذایی پر پروتئین پیروی می كنند، بیشتر از بقیه دارای بوی بد دهان هستند.

از آنجا که بدن کربوهیدرات کمتری برای تبدیل به انرژی دارد، شروع به سوزاندن چربی و پروتئین می کند. در این حالت، این روند باعث ایجاد ترکیباتی به نام کتون می شود که باعث بوی بد دهان خواهد شد.

بوی استفراغ

این مساله بسیار ناخوشایند است، اما گاهی اوقات ممکن است تنفس بوی استفراغ بدهد. اگر به تازگی فرد بیمار شده باشد، این بو کاملا طبیعی به نظر می رسد، اما دلایل دیگری نیز برای این اتفاق وجود دارد.

• ریفلاکس معده

ریفلاکس اسید که به آن سوزش معده نیز گفته می شود، هنگامی اتفاق می افتد که مقداری از اسید معده از مری عبور کند.

ریفلاکس معده در ناحیه قفسه سینه سوزش ایجاد می کند و گاهی می تواند این سوزش گلو را نیز درگیر کند. این مشکل به طور معمول بعد از خوردن غذا اتفاق می افتد. در این حالت مخلوط شدن اسید معده با غذا یا باکتری می تواند باعث بوی بد دهان شود.

• استفراغ طولانی مدت

این بو به طور معمول در اثر ترکیبی از خشکی دهان، اسید معده در دهان و باکتری ها یا ویروس عامل بیماری ایجاد می شود. اگر بیش از 48 ساعت استفراغ شود، باید فرد به پزشک عمومی مراجعه کند.

عوامل ایجاد خشکی در دهان چیست؟

بوی بد دهان می تواند ناشی از مصرف آبجو باشد، الکل در واقع می تواند دهان را خشک کند که در این حالت باعث تشویق باکتری های عامل هالیوز، اصطلاح پزشکی بوی بد دهان می شود.

نوشیدنی همراه با کافئین، غذاهای پرادویه و سیگار نیز می تواند باعث ایجاد خشکی دهان و در نتیجه ایجاد بوی بد در دهان شود. از عوامل دیگر نیز می توان به باکتری های موجود در زبان اشاره داشت.

به علاوه موارد زیر نیز از عوامل متداول ایجاد کننده خشکی دهان و در نتیجه ایجاد بوی نامطبوع می باشند:

خواب: خشکی دهان در اثر خواب و عدم ترشح کافی بزاق نیز عامل دیگری در ایجاد بوی نامطبوع در دهان است.

سرماخوردگی: در این حالت در اثر تغذیه باکتری ها از مخاط دهان بوی نامطبوعی ایجاد خواهد شد، همچنین اگر بینی گرفتگی داشته باشد، به احتمال زیاد فرد به تنفس دهانی متوسل می شود، که می تواند دهان را خشک کند.

زخم: هلیکوباکتر پیلوری نیز می تواند باعث بوی بد دهان شود. پزشک می تواند بیمار را از نظر هلیکوباکتر پیلوری آزمایش کند و آنتی بیوتیک برای آن تجویز نماید.

دارو: بیش از 400 داروی از جمله داروهای ضد افسردگی و آلرژی، می توانند جریان بزاق را کاهش دهد. تغییر داروهای پزشکی همیشه یک گزینه مناسبی نخواهد بود؛ بنابراین انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می کند تا برای مرطوب نگه داشتن دهان از آدامس های بدون قند استفاده شود.

میوه خشک: میوه خشک قند بسیار زیادی دارد و چسبناک است، بنابراین می تواند روی دندان ها گیر کند، همچنین باکتری های ایجاد کننده بو دوست دارند از مواد غذایی شیرین در دهان تغذیه کنند. توصیه می شود بعد از میان وعده حتما نخ دندان و مسواک استفاده شود.

راه درمان خشکی و بوی بد دهان چیست؟

اگر فرد به طور مداوم با مشکل ایجاد بوی بد دهان مواجه باشد بهتر است پس از اطمینان از عدم وجود پوسیدگی در دهان و دندان و در صورت مصرف مواد غذایی مناسب و رعایت بهداشت دهان و دندان (استفاده از مسواک، دهانشویه، نخ دندان و شستن زبان به وسیله مسواک)، به پزشک عمومی برای بررسی انجام برخی آزمایشات متداول مراجعه کند و در صورت اطمینان از عدم مواجه با بیماری خاص و یا عدم احتیاج به درمان های دارویی،  می تواند فرد با مصرف آدامس های بدون قند میزان ترشح بزاق را افزایش دهد تا در این حالت خشکی دهان کاهش یافته و بتوان بوی بد دهان را کنترل نمود.

همچنین استفاده از برخی درمان های خانگی نیز همچون استفاده از روغن اکالیپتوس، روغن نارگیل، زنجبیل و بسیاری از موارد سنتی اینچنینی نیز می تواند در حذف بوی نامطبوع دهان مسمرثمر باشد.